Problemen bij astrofotografie met D-SLR-camera's

Alle elektrische schakelingen veroorzaken willekeurige ruis. Als de elektronica van de camera langdurig wordt gebruikt bij foto's met een lange sluitertijd, kan zich een lading ophopen in elke pixelcel van de CCD, ook al is er geen licht aanwezig. Dit wordt "dark current" ruis of thermische lading genoemd en is in de foto zichtbaar als kleine, veelkleurige pixels. Astrofotografen moeten foto's met een lange sluitertijd maken vanwege de donkere achtergrond van de nachtelijke lucht om zo een juiste belichting van het onderwerp te verkrijgen. Digitale camera's die speciaal zijn ontwikkeld voor telescopen bevatten soms een "gekoelde" CCD om zo "dark current" ruis te voorkomen. Hoewel camera's, zoals die uit de D-serie, foto's met een lange sluitertijd kunnen maken, zijn ze bedoeld voor algemeen gebruik en zullen in foto's die langer dan enkele seconden worden belicht veelkleurige pixels verschijnen. Dit is normaal voor een camera met dit ontwerp. Bovendien geldt dat hoe warmer de camera wordt, hoe groter de kans op ruis is aangezien de elektronen meer geprikkeld worden door warmte. Daarom wordt voor lange sluitertijden aangeraden de camera zo koel mogelijk te houden. Dit betekent dat u de camera niet voor lange opnamen dient te gebruiken vlak nadat u deze gedurende langere tijd in de hand hebt gehouden.

Figuur 1. Een voorbeeld van "dark current" ruis.  Gekleurde vlekken door warmte van elektrische componenten.

Fotografen die foto's met een zeer lange sluitertijd willen maken van zeer donkere onderwerpen, kunnen te maken krijgen met gekleurde vlekken die worden veroorzaakt doordat er interferentie optreedt tussen de CCD en een elektrische component die veel warmte afgeeft (gewoonlijk een stroombron). Een gangbare toepassing van lange sluitertijden is astrofotografie. De positie van de gekleurde vlekken hangt af van het cameraontwerp en de positie van de interne componenten. De onderstaande foto is gemaakt met de D100 en toont een voorbeeld van dit door de warmte ontstane artefact bij een belichting van tien minuten. Dit type ruis neemt toe als de cameracomponenten aanhoudend gedurende langere tijd worden gebruikt, waardoor ze warmer worden dan normaal. Gewoonlijk kunt u het beste 4 à 5 minuten wachten tussen twee lange opnamen, zodat de camera kan afkoelen. (Het gaat hierbij om relatief lage warmteniveaus die soms niet eens merkbaar zijn voor de gebruiker.) Niettemin kan dit verschijnsel zich toch voordoen bij de zevende of achtste foto op rij die op deze manier wordt gemaakt.

Figuur 2. De gekleurde paarse vlek linksboven in deze opname van 10 minuten is veroorzaakt door thermische straling van een elektronische component.

Bron: Nikon Nederland

Wat zijn de voordelen van 14-bits opslag ten opzichte van 12-bits opslag?

Bij bepaalde digitale spiegelreflexcamera's van Nikon is 14-bits opslag van RAW (NEF)-bestanden mogelijk. Beeldbestanden die zijn opgeslagen met 14 bits, zijn circa 1,3 maal groter dan bestanden die zijn opgeslagen met 12 bits. De extra gegevens bieden echter meer mogelijkheden voor nabewerking, produceren rijkere kleurtonen en leveren uiteindelijk uitvoer van een hogere kwaliteit.

Wanneer u het resultaat van 12-bits en 14-bits opnamen vergelijkt, zult u merken dat het grootste verschil zichtbaar is in de schaduwdetails. In 14 bits kunnen in totaal viermaal zoveel gegevens worden opgeslagen, maar de schaduwgebieden, die gewoon minder worden belicht dan de middentonen of hoge lichten, bevatten veel meer details.

In een binair getal met een nauwkeurigheid van 12 bits kan een getal worden opgeslagen met 4096 verschillende mogelijke waarden (2 tot de macht 12). Bij 14 bits zijn 16.384 mogelijke waarden beschikbaar. Dit is viermaal zo veel in vergelijking met 12 bits. Dit hogere aantal bits leidt niet tot meer pixels of een groter kleurbereik, maar wel tot een grotere nauwkeurigheid voor elke pixel.

De beeldsnelheid waarmee beelden kunnen worden vastgelegd, is lager bij 14 bits aangezien de processor meer tijd nodig heeft om de extra gegevens op de geheugenkaart te schrijven.  Wanneer u fotografeert terwijl 14 bits is geactiveerd, moet u daarom bepalen hoe belangrijk de fotografeersnelheid is ten opzichte van de kwaliteit van het uiteindelijke beeld, aangezien beide factoren elkaar beïnvloeden.

Bron: Nikon Nederland

Beschadiging door zand of stof

Moderne camera's bestaan uit een zeer groot aantal optische elementen, elektronische besturingselementen en kleine mechanische onderdelen in een zeer kleine ruimte. Al deze onderdelen kunnen beschadigen door zand of stof dat in het binnenste van de camera terechtkomt. De meeste consumentencamera's zijn niet beschermd tegen stof of zand dat in de camerabehuizing binnendringt. Aangezien camera's een groot aantal openingen bevatten waarin batterijen, geheugenkaarten, USB-kabels en dergelijke worden geplaatst en doordat in de meeste gevallen het zoomobjectief beweegt, is een volledige afdichting van de camera niet mogelijk zonder dat de kosten hierdoor aanzienlijk toenemen.

Zand in het mechanisme van een objectief

Als zand of stof in de camera terechtkomt, kan dit leiden tot diverse defecten, bijvoorbeeld doordat de mechanismen voor zoomen, scherpstellen of diafragmaregeling worden geblokkeerd. Beschadiging door zand wordt niet door de garantie gedekt. Reparaties zijn gewoonlijk zeer duur omdat de camera hierbij volledig uit elkaar moet worden gehaald, alle onderdelen grondig moeten worden gereinigd en na montage alles opnieuw moet worden ingesteld.
Bescherm uw product daarom tegen zand, met inbegrip van opwaaiend zand. Maak de binnenkant van uw cameratas regelmatig schoon, aangezien zand in de cameratas in de camera kan terechtkomen.

Bron: Nikon Nederland

Digitale camera's zijn ontworpen voor gebruik bij specifieke gebruikstemperaturen. Raadpleeg de gebruikshandleiding van de camera voor de gebruikstemperaturen voor uw camera. In de meeste gevallen liggen deze temperaturen tussen 0 en +40 graden Celsius. Nikon kan geen volledige functionaliteit van een camera garanderen als deze buiten het opgegeven temperatuurbereik wordt gebruikt. De volgende tips kunnen echter van pas komen als u werkt bij temperaturen onder nul.

Batterijverbruik
Een van de belangrijkste problemen als u fotografeert bij temperaturen onder nul is dat de gebruiksduur van de batterij aanzienlijk afneemt. Als de temperatuur daalt, zijn de koude omstandigheden van invloed op de elektrochemische processen in de batterij. De chemische reactie in de batterij die zorgt voor de stroomproductie, vertraagt en dat leidt ertoe dat de batterij veel sneller leegraakt dan wanneer het warm is. Als u bij temperaturen onder nul een of twee batterijen in een binnenzak van uw jas bewaart, zodat de batterijen door uw lichaamswarmte worden verwarmd, en deze regelmatig verwisselt met de batterij in de camera, houdt u de temperatuur van de batterij in de camera in een bruikbare staat.

Condensatie
Als u koude camera's en objectieven naar een warme omgeving overbrengt, dient u rekening te houden met de nadelige effecten van condensatie. Condensatie treedt op bij een snelle temperatuurwisseling, waarbij zich water kan vormen op oppervlakken die veel kouder/warmer zijn dan de omringende lucht. De nadelige effecten van condensatie kunnen ertoe leiden dat water in de lucht neerslaat op de interne onderdelen van de camera en kunnen van invloed zijn op de prestaties, met name van optische componenten en gevoelige micro-elektronica. Wij raden twee methoden aan waarmee u dit kunt voorkomen. Laat de camera en objectieven geleidelijk acclimatiseren tot de hogere temperatuur door te camera in een tas of zak op te bergen, zodat de camera gemakkelijker kan drogen.

• Als u gedurende langere tijd buiten in de kou bent geweest, zal de cameratas ook koud zijn. Doe de camera-apparatuur in de tas voordat u naar binnen gaat. De koude buitenlucht is droog en de tas koelt geleidelijk af, zodat eventueel vocht wordt afgevoerd. Zet de tas een tijdje neer en laat de apparatuur langzaam opwarmen.
• Als u de camera toch direct naar de warme binnenlucht moet overbrengen, verwijdert u de objectiefdop en kijkt u wat er gebeurt met het objectief en het zoekeroculair. Er vormt zich condens op het glas en er zal waarschijnlijk ook condensatie plaatsvinden in de camera. Verwijder het objectief van de camerabody en laat dit rusten zonder de objectiefdop. Laat de camera rusten zonder bodydop en verwijder de geheugenkaart en de batterij, waarna u het klepje over de geheugenkaart en de batterij open laat staan. Als u de camera op deze manier laat acclimatiseren totdat deze de kamertemperatuur heeft bereikt, neemt het risico van condensatie aanzienlijk af. Laat de camera niet op deze manier open liggen in een stoffige omgeving, maar kies een plek waar de kans zeer klein is dat er stof in de camerabody terechtkomt.

Digitale spiegelreflexcamera's zijn ontworpen voor handschoenen
Warme kleding en handschoenen zijn essentieel in extreme weersomstandigheden en veel van onze digitale spiegelreflexcamera's zijn ontworpen met het oog op het gebruik van handschoenen. Dit betekent dat de ontspanknop en andere camerafuncties zo zijn ontworpen dat ze gemakkelijk kunnen worden gebruikt wanneer u handschoenen draagt. Een andere optie wanneer u langere tijd buiten fotografeert, is dunne handschoenen te dragen onder handschoenen zonder vingers. Zo hebt u volledige controle over de cameraopties en -menu's, terwijl u ook de flexibiliteit hebt om te bewegen en het beeld op het juiste moment te maken, onafhankelijk van de temperaturen waarbij u fotografeert.

Houd de camera met twee handen vast
Wanneer het koud is, kan het moeilijker zijn om de camera stevig en stabiel vast te houden. Door de camera met twee handen vast te houden of ergens tegenaan te leunen, vergroot u de stabiliteit tijdens de opname en kunt u de kwaliteit van de beelden verbeteren. Het wordt aanbevolen de camerariem om te houden terwijl u rondloopt in koude omstandigheden, aangezien de kans groter is dat u een misstap maakt en uitglijdt. Als de camera aan een riem hangt, voorkomt u schade die reparaties vereist.

Regenhoezen voor camera's
IJs en sneeuw vergroten de kans dat de camera en het objectief nat worden. In sommige omstandigheden wordt het gebruik van regenhoezen aanbevolen. Deze zijn verkrijgbaar bij andere leveranciers. De bajonetvatting van veel Nikkor-objectieven heeft een rubberen afdichting, maar deze beschermt uw apparatuur niet tegen binnendringend water bij zware regen. De rubberen afdichting is een kleine rubberen ring op de rand van de bajonetvatting van het objectief.

Keuze van de uitrusting
Het gewicht van uw fotografie-uitrusting vormt een belangrijke overweging bij temperaturen onder nul. Beperk uw uitrusting tot het hoogstnoodzakelijke dat u nodig hebt voor de huidige opnamesessie. Als u meer gewicht draagt dan nodig is, leidt dit tot vermoeidheid, minder energie en concentratieverlies, wat nadelig van invloed is op het maken van goede opnamen. Verwissel objectieven zo min mogelijk om zo te kans te verkleinen dat er vocht van ijs of sneeuw in de camera of het objectief terechtkomt.

Bron: Nikon Nederland