Wie is online

We hebben 872 gasten en geen leden online

CameraHobby! - de site voor de digitale hobbyfotograaf

Fotografie

Sluitertijd

De belichtingstijd of sluitertijd is een term uit de fotografie. Het is de tijdsduur die beschrijft hoelang een lichtgevoelige plaat of ander lichtgevoelig element wordt blootgesteld aan een bepaalde hoeveelheid licht. Met lichtgevoelig element kan bijvoorbeeld fotografische film of een chip met fotogevoelige halfgeleiders (digitale camera) bedoeld worden zoals dat in een fototoestel wordt gebruikt.

De term belichtingstijd wordt ook gebruikt in de donkere kamer wanneer het lichtgevoelige fotopapier onder de vergroter belicht wordt.

De belichtingstijd op een fotocamera is vaak instelbaar (automatisch of handmatig) over een groot gebied (bijvoorbeeld van 1/2000 tot 2 seconden). Sommige camera's hebben een groter bereik, om grotere verschillen in lichtintensiteit aan te kunnen en daarbij tevens een ruimere keus in diafragmering te kunnen blijven bieden. De belichting is instelbaar in stops - of delen daarvan - waarbij elke stop dubbel zoveel licht doorlaat. Bij een te lange belichtingstijd treedt overbelichting op van de film (een negatieffilm wordt dan veel te zwart na het ontwikkelen, er treedt verzadiging op). Bij een te korte belichtingstijd wordt de film onderbelicht en blijft dan te transparant. Een verkeerde belichting is tijdens de ontwikkeling wel iets te corrigeren, een onderbelichte film kan bijvoorbeeld opgetrokken worden, maar daarbij verliest de foto aan resolutie en er wordt een duidelijke korrel zichtbaar. Bij digitale fotografie kan correctie gebeuren met behulp van software.

De juiste belichtingstijd wordt bepaald in combinatie met de grootte van het diafragma en de lichtgevoeligheid van de film. Bij een kleiner diafragma (aangegeven met een groter getal), hoort een langere belichtingstijd. Bij een grotere gevoeligheid van de film (aangegeven in ASA of DIN of fotogevoelige halfgeleiders in ISO) hoort een kortere belichtingstijd.

Voorbeeld van de werking van een spleetsluiter.

 

 

Bewegingsonscherpte is in het verschijnsel dat objecten op een foto of op een video- of filmbeeld onscherp zijn als gevolg van beweging van het object en/of de camera. Dit wordt veroorzaakt doordat tijdens de beweging het object ook in de projectie in de camera beweegt en dus het fotografische vlak op meerdere plaatsen door hetzelfde object belicht wordt.

Bewegingsonscherpte treedt meestal op doordat er een te lange sluitertijd is gekozen. Dit kan echter ook een bewuste keuze van de fotograaf zijn geweest om zo een bijzonder effect te creëren.

Handig om te weten dat de langste sluitertijd uit de hand, bepaald wordt door het brandpuntsafstand van het gebruikte objectief (kleinbeeld) 400mm (altijd naar beneden afronden) 1/500sec.

Shutter_speed_waterfall

Invloed van sluitertijd op bewegingsonscherpte

Tegenwoordig (2004) zijn verreweg de meeste camera's voor gebruik door het grote publiek automatisch, zodat men zich geen zorgen hoeft te maken over de juiste belichting. De camera 'ziet' aan een soort barcode op de filmcassette welke gevoeligheid film er in zit. Voor speciale effecten kan het echter nog wel zin hebben om met de belichtingstijd te spelen of ter correctie voor wanneer het onderwerp afwijkt van de gemiddelde 18% grijswaarde. Eventueel kan de fotograaf ook nog de belichtingscompensatie aanpassen.

Een eenvoudige vuistregel voor het uit de hand nemen van een foto met een kleinbeeldcamera is dat de belichtingstijd in seconden kleiner moet zijn dan 1 gedeeld door de brandpuntsafstand van het gebruikte objectief in millimeter. Hiermee wordt ervoor gezorgd dat er geen bewegingsonscherpte optreedt. Dus bijvoorbeeld fotografeer met 1/60 met een 50mm objectief (1/50 bestaat niet, 1/60 ligt er het dichtst bij).

Om de optimale belichtingstijd te bepalen, kan een fotograaf gebruik maken van bracketing. In korte tijd worden meerdere opnames gemaakt met een verschillende belichtingstijd. Uit deze reeks wordt de beste foto gekozen, of de afzonderlijke foto's worden gecombineerd tot een High Dynamic Range-afbeelding.

Scherpte diepte

Scherptediepte (Engels: Depth of Field) is het gebied in de voorwerpsruimte dat voldoende scherp wordt afgebeeld. Wat hier als „voldoende” moet worden beschouwd, hangt af van het beoogde doel. Het is zinloos, scherper af te beelden dan de grootte van de korrels van de film of de pixels van de beeldsensor. Punten net voor of net achter het voorwerpsvlak worden minder scherp afgebeeld. Het bereik waarbinnen deze onscherpte nog acceptabel is, is de scherptediepte. Daarnaast kunnen er artistieke redenen zijn om de afbeelding minder scherp te willen hebben dan technisch mogelijk is, waardoor men in de praktijk een grotere scherptediepte kan hanteren.

300px-Depth_of_field_diagram

Lees meer: Scherpte diepte

Compositie

Compositie is in de beeldende kunst het ordenen van beeldelementen volgens een vooraf bepaalde strategie. Het is een poging tot creëren van orde in de chaos. De term compositie wordt soms ook gebruikt als titel van een kunstwerk, dit wanneer het de bedoeling is geweest van de kunstenaar om een werk te maken met als doel een boeiende vlakverdeling te creëren. Vroeger heeft men meer dan eens geprobeerd om vaste regels op te stellen, maar dat is niet gelukt. De ideale verhouding van vormen tegenover elkaar dacht men te vinden in de Gulden snede. De 20e eeuw heeft de vaste regels vervangen door persoonlijk stijlonderzoek dat individueler en persoonsgebonden verloopt.

Compositie is ook het werken met tegenstellingen. Vroeger werd meer gedacht in harmonische termen, daar waar in de hedendaagse kunst vaak de disharmonie de bovenhand voert. De toeschouwer wordt geprikkeld en uitgedaagd om de compositie te verbeteren. Een absoluut meester in het ordenen is ongetwijfeld Mondriaan.

Een compositie kan zodanig zijn dat er duidelijk een bepaalde richting in zit: bijvoorbeeld een horizontale, verticale, diagonale of driehoekscompositie. Let je op de plaats die de figuren innemen ten opzichte van elkaar dan onderscheid je de symmetrische en asymmetrische compositie, de centrale en de verspreide compositie.

compositie

Compositie; regel van derden

De regel van derden is een compositieregel in de fotografie die kan bijdragen aan een interessantere foto. Fotografen wenden dergelijke regels aan als vuistregel.

De regel van derden deelt een afbeelding in negen gelijke vlakken door twee horizontale lijnen te trekken die de foto in drie gelijke stukken delen, evenals twee verticale lijnen. Een foto waarin een aandachtspunt, zoals het onderwerp van de foto, in het midden wordt geplaatst, is meestal niet erg spannend. Wanneer deze op of rond een van de vier kruispunten van deze lijnen valt, ook wel een sterke plaats genoemd, wordt een foto vaak sterker en dynamischer.

In onderstaande foto wordt de regel van derden geïllustreerd. De horizon is geplaatst op een derde van onder. Hierdoor gaat meer aandacht uit naar de lucht en wordt de zonsondergang benadrukt. Wanneer de fotograaf de aandacht wil richten op de zee en het eiland zou de horizon op een derde van boven geplaatst kunnen worden. Twee lijnen kruisen elkaar ter hoogte van de boom. Een ander kruispunt bevindt zich nabij de lichtste plek op de foto, waar de zon zojuist is ondergegaan. Deze vuistregel vereist dus niet dat de aandachtspunten exact samenvallen met de sterke plaatsen.

Rivertree_thirds_md

Vaak beschouwt men een foto waarop de regel van derden is toegepast, als esthetisch meer aangenaam en ogenschijnlijk professioneler. De vuistregel wordt onder meer gebruikt voor de plaatsing van aandachtspunten en van de horizon, het maken van een goede vlakverdeling en het ordenen van lijnen in de compositie.

Subcategorieën

Fotograferen is niet meer weg te denken in deze tijd. Tegenwoordig doen we dat meestal digitaal. Voor velen, vooral de jongeren, is dat vanzelfsprekend. Toch is het digitale tijdperk binnen de fotografie nog maar jong. Enkele jaren geleden was het nog ondenkbaar dat de traditionele fotografie met behulp van film zo snel door de digitale camera verdrongen zou worden.

Deze sectie is bedoeld voor (technische) informatiue over digitale fotografie.

Welke camera past bij mij n wensen?
Hoe werkt mijn camera.
Informatie over camera lenzen.
Wat is fotografie
Alles over portrait fotografie.