In de optica is een diafragma een (meestal ronde of veelhoekige) opening in de lichtbaan van een lens of objectief die een bepaalde hoeveelheid licht door kan laten of tegenhouden. Het midden van het diafragma valt samen met de optische as van de binnenvallende lichtbundel in het instrument of objectief.

Een diafragma is een uit metalen bestaand onderdeel wat zich in het objectief bevind waarmee je door een draaiende beweging die lichtdoorlaatbaarheid naar de beelddrager kunt vermeerderen of verminderen. Het wordt wel vergeleken met de iris van het oog.

Het onlogische van de getallenreeks is dat het laagste getal het grootste diafragma is en het hoogste getal het kleinste diafragma.

Maar toch:

De vaak voor vele mensen moeilijk te begrijpen getallenreeks die er bij hoort heeft wel degelijk een logica.

De openingswaarden vormen een meetkundige reeks. De getallen zijn weer gebaseerd op de doorsnee van de resterende werkzame opening in verhouding tot de brandpuntsafstand. Die brandpuntsafstand is een constante, de lichtdoorlating hangt af, zoals we zagen, van het oppervlak dat licht doorlaat.

Omdat cirkel oppervlakten zich verhouden als kwadraten van hun doorsnee is voor een 2 x zo grote lichtdoorlating een doorsnede voldoende van die √2 = 1,4 x zo groot is. Dat is dan ook de factor waarin opvolgende diafragmagetallen van elkaar verschillen.

In feite halveren we telkens bij opvolgende diafragmagetallen de lichtdoorlating, zodat dezelfde regel opgaan als genoemd voor de lichtsterkte: de verschillende diafragmagetallen verhouden zich met elkaar als kwadraten.

Deze openingswaarde vormen dus een meetkundige reeks en begint met de term 1.

Vermenigvuldigen we deze term 1 dan met 1,4 dan ontstaat het volgende rijtje:

Het F-getal of diafragmawaarde of diafragmagetal is een begrip dat in de optica, fotografie en astronomie gebruikt wordt. Het F-getal van een objectief of telescoop is gelijk aan de brandpuntsafstand (f) gedeeld door de diameter van het diafragma (D).

Dus: F-getal= f/D

Afhankelijk van het brandpunt kan de diameter van het diafragma verschillen. Zo kan het dus zijn dat zijn dat bij een brandpuntsafstand van 50mm en het diafragma 8 de diameter opening 7 mm is en bij een brandpuntsafstand van 100mm de diameter van het diafragma 11 mm is. Dit verklaart hoe het komt dat bij een langere brandpuntsafstand er meer licht verlies optreedt.

Lichtsterke objectieven hebben dan ook een grotere lensopening.